Ünite 1: Prematüre Bebeklerde Uygun Beslenmenin Önemi

Fetusun normal gelişiminde gebeliğin son ayları ve haftaları büyüme ve gelişme dönemidir. Gebeliğin 37. haftasından önce oluşan erken doğum önemli bir toplum sağlığı sorunudur. Erken doğumun sonuçları yenidoğan bebekle sınırlı değildir, ailesi ve bir bütün olarak toplumu da etkiler. 

Geçmişte yenidoğan bakım ünitelerinde yaşam kurtaran solunum desteği önlemlerine daha çok ağırlık verilmekteydi. Yenidoğan solunum desteğinde gelişme kaydedildikçe çocukluğunu ve erişkinliğini gören erken doğan bebek sayısı giderek artış göstermektedir. Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde dikkatler artık erken doğup hayatta kalan bebeklerin sadece hayatta kalmasını sağlamak yerine, bebeklerin uzun süreli sağlık ve yaşam kalitesinin uygun hale getirilmesine çevrilmektedir. Erişkinliğe ulaşan erken doğan bebek sayısının hızla artması uzun süreli sonuçlarla ilgili büyük ölçekli epidemiyoloji çalışmaları yapılmasını olası kıldı. Gelişmekte olan ülkelerde bile çok az teknoloji gerektiren düşük maliyetli girişimler birçok erken doğan çocuğu kurtarabilir. Burada da sağkalım oranları arttıkça dikkatler bu bebeklerin uzun süredeki durumlarını iyileştirmeye çevrilmelidir. Erken doğan bebeklerde uygulanan ilk beslenme bakımının daha sonraki yaşamlarını belirgin derecede artırma olasılığı sağladığına dair kanıtlar giderek artmaktadır.       

Erken doğumun en sık rastlanan sonuçları Tablo 2'de gösterilmektedir.

Tablo 2: Erken doğumun sağ kalanlar üzerindeki uzun süreli etkisi

Kaynak: WHO et al. 2012

Şekil 4'te erken doğup hayatta kalan bebeklerde doğum kilosunun bazı bozuklukların prevalansıyla arasındaki ters ilişki gösterilmektedir.

Şekil 4: 1981-1993 tarihleri arasındaki dönemde erken doğan 3 yaşındaki çocuklardan oluşan bir kohortta bazı bozuklukların prevalansının doğum kilosuyla karşılaştırılması 

Kaynak: grafik, ENeA; veriler, Behrman et al. 2007

Son yıllarda yapılan bir takım çalışmalar erken doğumun yaşamın daha sonraki döneminde diyabet (Tinnion et al. 2014, Hofman et al. 2004), hipotiroidizm (Crump et al. 2011), yüksek kan basıncı (Sipola-Leppanen et al. 2015), hatta obezite (Mathai et al. 2013) ve psikososyal güçlükler (Mannisto et al. 2015) gibi bazı hastalıklar ve rahatsızlıkların riskini artırdığını göstermiştir. İsveç'te yapılan büyük ölçekli bir kohort çalışmasında doğumda düşük gebelik yaşının erken çocukluk ve genç erişkinlik döneminde mortalite artışıyla bağımsız olarak ilişkili olduğu gösterilmiştir (Crump et al. 2011a).

Erken doğumun neden olduğu uzun süreli engeller hastaları ve ailelerini, sağlık ve eğitim sistemlerini ve toplumu bir bütün olarak etkiler. Bu durumdan etkilenen çocuk ve ailesinin maruz kaldığı uzun süreli psikososyal ve duygusal maliyetlerin ölçülmesi mümkün değildir. Erken doğumla bağlantılı parasal maliyetlerin tahmin edilmesi güçtür, ancak en tutucu tahminler bile yüksek çıkmaktadır. Yaşamın ilk yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde 28 haftanın altında doğan bir bebeğin tıbbi maliyeti 2005 yılında 190,000$'ın üzerinde iken, 28-31 hafta arasında doğan bir bebeğin maliyeti 94,000$, 32-36 hafta arasında doğan bir bebeğin maliyeti 13,000$, vaktinde doğan bebeklerin maliyeti 3,300$ civarındadır (Behrman et al. 2007).  Tıp Enstitüsü'ne göre, 

Erken doğumun toplum açısından önemli bir sağlık sorunu oluşturduğu açıktır. Soruna en doğrudan yaklaşım DSÖ'nun "Erken Doğumla İlgili Küresel Eylem Raporu"nda ele alındığı gibi (WHO et al. 2012) hedefe yönelik doğum öncesi bakım yoluyla erken doğum insidansını düşürecek önlemler almaktır. Bundan sonraki aşama erken doğan bebeklerin sağkalımını artırmaktır. Son aşama ise bu bebekler büyüdükçe uzun süreli sağlıklarında gelişme sağlamaktır.

Erken doğan bebeklerin ana rahmindekine benzer bir büyüme ve gelişmesine olanak sağlayacak uygun beslenme bakımının sağlanması giderek artan önemli bir toplum sağlığı önceliği haline gelmiştir.

Her yıl 17 Kasım tarihinde Dünya Prematüre Günü kutlanmaktadır. En son basın bültenine (17 Kasım 2014) buradan ulaşılabilir.