Ünite 2: Erken Doğan Bebeğin Besin Gereksinimleri

Erken doğan bir bebek temel metabolik süreçler ve büyüme için enerjiye gerek duyar. Bu enerji karbonhidratlar, lipidler, amino asitler ve proteinlerden elde edilir. Karbonhidratlar ve proteinler yaklaşık 4 kcal/g sağlarken, lipidlerden yaklaşık 9 kcal/g elde edilir. İdeal olarak, lipidler ve karbonhidratlar temel metabolik süreçlerin çalışmasını sağlar ve enerji harcamalarını karşılar, amino asitler ve proteinler ise tercihen protein sentezinde (büyüme) kullanılmaktadır.

Erken doğan bebeğin toplam enerji gereksinimlerini etkileyen faktörler şunlardır:

•    Doğum sonrası yaş
•    Etkinlik seviyesi (örn. solunum yetersizliği)
•    Ortam sıcaklığı
•    Enerji kayıpları (özellikle gaitada)
•    Tıbbi rahatsızlıklar (örn. sepsis, akciğer hastalığı)
•    Mekanik ventilasyon (nefes alırken harcanan enerjiyi azaltır)
•    Besin kaynaklı termojenez (DIT), besin alımlarının sindirilmesi ve metabolize edilmesinde harcanan enerji
•    Beden ölçüsü ve bileşimi
     (Hay et al. 2014)

Şekil 2 enerji alımı ve harcamalarını şematik olarak göstermektedir.

Şekil 2: Şematik olarak enerji alımı, vücuttan atılım, metabolizma ve depolama

Bu enerjinin bir kısmı kaybolur (vücuttan atılan enerji). Kaybolan enerjinin çoğu gaitadaki yağlardan kaynaklanır, ancak karbonhidrat ve proteinlerden elde edilen enerjinin de birazı bu yolla vücuttan atılır. Protein metabolik ürünleri de idrar yoluyla üre olarak vücuttan atılır. Metabolize edilebilir enerji vücut tarafından kullanılabilecek olan enerjidir. Bu enerji ya akut metabolik gereksinimlere (örn. termoregülasyon, nefes alma gibi fiziki faaliyet ve doku sentezi) harcanaktır veya daha sonraki harcamalarda kullanılmak üzere depolanacaktır.

Kaynak: Hay et al. 2014, S. Karger AG, İsviçre'nin izniyle basılmıştır.

Normal büyüyen bir insan fetusunun tahmini kalori gereksinimi gebeliğin 24 ila 28. haftaları arasında 24 kcal/kg/gün civarında, 29. haftadan doğuma kadar olan dönemde ise yaklaşık 28 kcal/kg/gün civarındadır (Ziegler et al. 1976). Enteral yoldan beslenen bebeklerin kalori gereksinimi parenteral yoldan beslenen erken doğan bebeklerinkinden daha yüksektir çünkü gaitalarından intravenöz yoldan beslenen bebeklerinkinden daha fazla enerji atarlar ve gastrointestinal metabolizma enteral yoldan sağlanan enerji ile artış gösterir. Tablo 1'de erken doğan bebeklerin kalori gereksinimleri ayrıntılı olarak verilmektedir, enteral yoldan beslenen büyüyen erken doğan bebeklerde 100-130 kcal/kg/gün, parenteral yoldan beslenen erken doğan bebeklerde ise 85-110 kcal/kg/gün olduğu görülmektedir. Genel anlamda vücut kilosuna göre daha fazla vücut yüzey alannı bulunan ve daha çok protein sentezi ve büyüme oranlarını destekleyecek daha fazla enerji gereksinimi olan küçük ve daha erken doğan bebeklerde daha yüksek miktarlar gereklidir.

Tablo 1. Erken doğan bebeklerin normal büyümesini sağlayacak kalori gereksinimleri (Kcal/Kg/gün)
Kaynak: Hay et al. 2014, S. Karger AG, İsviçre'nin izniyle basılmıştır