Ders 7: Mikromineraller
7. Mikro Mineraller
Eser mineraller olarak da bilinen demir, çinko, bakır, selenyum, manganez, iyot, krom ve molibdenum insanlara çok az miktarlarda gereklidir ve bunların erken doğan bebeklere de temin edilmesi zorunludur.
Mikro mineraller arasında demir, erken doğan bebekler açısından özellikle önemlidir. Erken doğan bebeklerin %77'ye varanında takviyelerle veya formulayla yeterli demir almadıkları takdirde yaşamlarının ilk yılının birinci yarısında demir eksikliği (ID) anemisi gelişir (Domellöf 2014). Ayrıca bilişsel ve motor gelişim için de yeterli demir gerekir. Çocukluktaki demir eksikliği daha sonraki yaşamda bilişsel ve davranışsal testlerde daha düşük skorlarla ilişkilendirilmektedir (Domellöf 2014).
Erken doğan bir bebeğin doğumu sırasında göbek kordonunun bağlanmasının 30-120 saniye geciktirilmesi hemen ardından kan transfüzyonu yapılması ihtiyacını azaltabilir. Buna ek olarak bu işlem intrakranyal hemoraj (ICH) ve nekrotizan enterokolit riskini azaltır (Rabe et al. 2012). Tipik ADDK bebek kan alındığında haftada 6 mg/kg demir kaybeder. Bir transfüzyonda 8 mg/kg civarında demir temin edilir ve eritropoietin tedavisi demir gereksinimlerini önemli oranda artırır (Bkz. Tablo 4) (Domellöf 2014). Erken doğan bir bebeğin demir gereksinimlerini hesaplarken bu yaygın girişimler göz önünde bulundurulmak zorundadır.
Demir alımları erken doğan bebeklerde sıklıkla çok yüksek olmak yerine çok düşüktür. Buna karşın, vücudun fazla demiri atmasının bir yolu olmadığından aşırı demir yükü oluşması olasıdır. Erken doğan bebeklere çok fazla demir verilmesi durumunda enfeksiyon, yetersiz büyüme ve prematüre retinopatisi riskinde artış olabilir (Domellöf 2014).
Demir takviyesii önerilerini desteklemeye yeterli bilimsel kanıt mevcuttur. Erken doğan bebeklerde diğer mikro minerallerin takviyesine yönelik olarak önerilen dozajlar çoğunlukla uzman uzlaşısına dayalıdır (Domellöf 2014). Mikro besin maddelerinin önerilen değerleri için lütfen Tablo 4'e bakınız.
Tablo 4: preterm bebeklerde Mikro Mineraller
Tablo: ENeA. Veriler: Domellöf 2014; Koletzko et al. 2014a; Koletzko et al. 2005.
Açıklamalar:
ID=demir eksikliği; DK =doğum kilosu; ROP=prematürite retinopatisi; SSS=santral sinir sistemi; PN= parenteral beslenme
Şekil 10. Çinko eksikliği bulunan bir bebekte tipik cilt döküntüsü
Kaynak: Domellöf 2014, Nicholas Embleton ve S. Karger AG, İsviçre'nin izniyle basılmıştır
