Ünite 3: Bebek Formulası Çeşitleri ve Bileşimi

Bebek formulalarında en önemli yağ kaynağı, artık inek sütü yağı formulalarda yağ kaynağı bileşeni olarak giderek daha fazla kullanılsa da, geleneksel olarak bitkisel yağlar olmuştur. İstenen yağ asidi bileşimine ulaşmak için formulaların üretiminde genellikle farklı bitkisel yağların bir karışımı kullanılmaktadır (Crawley & Westland 2014). Formula sütündeki ortalama yağ içeriği 3.2-3.6g/100 mL arasında süt olan anne sütünün ortalama yağ içeriğine benzer şekilde yaklaşık olarak 3.5 g/100 ml'dir ve enerji içeriğinin yaklaşık yarısını sağlar (Timby et al. 2014). Buna karşın, anne sütünde yağ çoğunlukla emzirme seansının son yarısında geri sütte salgılanır
(WHO 2009; Ballard & Morrow 2013).

İnsan sütünün yağ bileşeni besleme süresine, laktasyon evresine, annenin diyet alışkanlıklarına ve annenin genetiğine bağlı olarak büyük oranda değişiklik gösteir (Crawley & Westland 2014; Lattka et al. 2011). İnek sütü ve insan sütündeki yağ miktarı benzer olmasına rağmen, yağ bileşimi farklılık gösterir. Klasik bebek formulalarıyla karşılaştırıldığında insan sütü daha yüksek seviyelerde doymamış yağ içerme eğilimindedir, özellikle

• oleik asit - tekli doymamış yağ asidi (MUFA)

• linoleik asit (LA, omega-6) - çoklu doymamış yağ asidi (PUFA)

• α-linolenik asit (ALA, omega-3) - çoklu doymamış yağ asidi ( (PUFA)

• arakidonik asit (AA, omega-6) - uzun-zincirli PUFA (LCPUFA)

• dokosaheksaenoik asit (DHA, omega-3) - uzun-zincirli PUFA (LCPUFA) (Crawley & Westland 2014).

Kaynak: Shutterstock, IDs 159231452 , 130249268

Anne sütünde bulunan baskın LCPUFA'lar omega-3 yağ asidi DHA ve omega-6 yağ asidi AA 'dır (Carver 2003). Gerek DHA gerekse AA bebeklerde nörolojik, bilişsel ve görsel gelişimde önemlidir (WHO 2009). Alfa-linolenik asit (ALA) DHA 'nın öncülü, linoleik asit (LA) ise AA'nın öncülüdür.

Bebek formulalarına LA ve ALA eklenmesi standarttır, ve bunların güncel Avrupa ve Gıda Standartları uyarınca tanımlanan miktarlarda tüm bebek ve devam formulalarında bulunması bulunmaları zorunludur
(Koletzko et al. 2009; European Commission 2013, Codex Alimentarius 2011a, Codex Alimentarius 2011b).

Bebek formulaları giderek LCPUFA DHA ve AA da içermeye başlamıştır (Carver 2003), ve uluslararası uzman grupları (Koletzko et al. 2008; FAO & WHO 2010; EFSA NDA 2010) bebeklerin önceden oluşturulmuş DHA ve AA almalarını öğütlemektedir. Yakın bir zamanda FAO ve WHO 'nun Gıda Standardı Komisyonu'na önerilerde bulunan bir uzman danışman grubu devam formulasına da isteğe bağlı olarak DHA da eklenmesi önerisini getirirken, mevcut bulguların kanıtların yaşamın ilk yıllarının ikinci yarısında önceden oluşturulmuş AA için sayısal bir gereklilik tanımlamaya yeterli olmadığı düşünülmektedir (Koletzko et al. 2013).

Karmaşık hayvan lipidleri

Bebek formulalarına sığır sütü yağ globül membranı (MFGM) fraksiyonu gibi karmaşık kompleks hayvan lipidlerinin eklenmesi olasılığı giderek daha çok ilgi çekmektedir. Bu lipid fraksiyonunun sütteki fonksiyonel işlevi henüz tam olarak açıklığa kavuşturulamamıştır.

Buna karşın, Timby tarafından yakınlarda yayınlanan randomize bir klinik çalışmada

"enerjisi ve protein yoğunlukları düşük ve sığır sütü yağı globül membranı (MFGM) ile takviye edilmiş bir bebek formulasıyla besleme formulayla beslenen bebekler ile anne sütüyle beslenen bebekler arasındaki bilişsel gelişim farklılıklarını ve erken büyümeyi azaltır hipotezi” test edilmiştir
(Timby et al. 2014).

İki ayın altında toplam 160 bebek altı aylık olana kadar MFGM-takviyeli, düşük enerjili, düşük proteinli deneysel formula veya standart formulayla beslenecek şekilde randomize edilmiştir. Çalışmaya ayrıca 80 bebekten oluşan anne sütüyle beslenen bir referans (BFR) grubu da dahil edilmiştir. Oniki aylıkken tüm bebeklerin bilişsel fonksiyonları test edilmiş ve araştırmacılar MFGM takviyesinin olumlu etkisini gözlemlemiştir. MFGM takviyeli formula ile beslenen bebeklerin bilişsel skorları standart formulayla beslenen bebeklerinkinden anlamlı oranda daha yüksek çıkmıştır. Araştırmacılar şu sonuca varmıştır:

"Bebek formulasına MFGM takviyesi anne sütüyle beslenen ve formulayla beslenen bebekler arasındaki bilişsel gelişim konusundaki boşluğu daraltmaktadır”
(Timby et al. 2014).

Bu heyecan verici bulgular sonuçlar karmaşık kompleks lipid bileşenlerin bebek formulalarındaki rolleri ve etkilerinin daha ayrıntılı olarak araştırılmasını tetiklemelidir.

PUFA'larla ilgili daha ayrıntılı bilgi için lütfen Modül 1 Ünite 1 'in yanısıra PUFA'ya ayrılan bir sonraki modüle bakınız.