Ders 6: Sıvı ve elektrolit gereksinimleri
6.1 Suyun Fizyolojisi
Erken doğan bebeklerin sıvı yönetiminin düzgün yapılabilmesi için normal su homeostazı konusunda bilgili olmak şarttır. Yeterli sıvı sağlanmadığında dolaşım ve metabolizma önemli oranda risk altında kalabilir. Öte yandan, çok yüksek alım damarın doğumdan sonra açık kalması (patent ductus arteriosus) ve kronik akciğer hastalığı gibi rahatsızlıklarla ilişkilendirildiğinden fazla vermekten de kaçınılması gerekir (Fusch & Jochum 2014).
Su vücudun her yerine eşit bir şekilde dağılmaz. Yağ kitlesinin su içermediği varsayılmaktadır. Vücuttaki suyun bir çoğu yağsız dokuda bulunur, bu nedenle toplam vücut suyu toplam vücut kitlesinden çok yağsız vücut kitlesi ile ilişkilidir. 24. haftada bir fetusun vücut ağırlığının yaklaşık % 90'ı sudur. Doğum vakti gelene kadar bu oran % 75'e düşer (Fomon et al. 1982; Widdowson 1981). Bu durum kısmen gebeliğin son haftalarında fetusun vücut bileşimindeki değişimi yansıtmaktadır çünkü fetusta 32 haftadan sonra yağ kitlesi birikmeye başlar (Friis-Hansen 1961). Yaşam boyunca toplam vücut suyu ve onun bölümlerindeki yaşa bağlı değişimler, hücre içi ve hücre dışı hacim, fetus yaşamından ergenliğe kadar olan süreçle ilgili daha ayrıntılı bilgi Friis-Hansen'in 1961'deki çok eski makalesinden (Friis-Hansen 1961) ve Fusch & Jochum 2014 'un makalesinde Şekil 1'den edinilebilir.
Vücuttaki Su Bölümleri
Şekil 7. Erken doğan bir bebek, vaktinde doğan bir bebek ve bir erişkindeki vücut suyu bölümleri
Erken doğan bebekler, vaktinde doğan bebekler ve erişkinlerde tipik katı ve vücut suyu dağılımı (ölçekli). Katıların payı %5 ile %8 (erken doğan), %10 ile %25 (vektinde doğan) ve %8 ile %50 (erişkinler) arasında değişkenlik gösterir. ICF payı ise genellikle sırasıyla % 30, %45 ve %35 civarındadır.
"Üçüncü boşluk” fizyolojik koşullar (örn., idrar, serebrospinal sıvı) ve patolojik koşullardaki (örn., assit, plevral efüzyonlar) serbest sıvıyı temsil etmektedir. Potasyum (K) hücre içi sıvıdaki (ICF) başlıca iyon, sodyum (Na) ise hücre dışı sıvıdaki (ECF) başlıca iyondur. EVC: Ekstravasküler sıvı, IVC: İntravasküler sıvı.
Kaynak: ENeA